PRZYWILEJE

W Polsce, dawcy przeszczepu szpiku kostnego i krwiotwórczych komórek macierzystych mają zagwarantowane przez prawo pewne przywileje.

​

Należą do nich przede wszystkim:

​

• Zwrot kosztów: Dawcy mogą ubiegać się o zwrot kosztów wyżywienia oraz przejazdu na badania wstępne i pobranie. Jeśli dawca jechał z osobą bliską, koszt jej przejazdu również podlega zwrotowi

• Dni wolne: Na czas badań wstępnych oraz pobrania, dawcom przysługują pełnopłatne dni wolne. Lekarz z ośrodka pobierającego może wystawić zwolnienie lekarskie, Ośrodek Dawców Szpiku powinien  przygotować pismo do pracodawcy.

• Bezpłatny transport miejski: W niektórych miastach Polski, dawcy przeszczepu mogą korzystać z transportu miejskiego bez opłat.

 

Przywileje w świetle prawa:

 

Dawcy otrzymują legitymację i odznakę „Dawcy Przeszczepu”, która uprawnia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w ramach NFZ, np. konsultacja lekarska, wykonanie badań diagnostycznych, rehabilitacja.

 

Ustawa transplantacyjna  (Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów - Dziennik Ustaw 2023 r. poz. 1185), szczegółowo reguluje przywileje dla osób które oddały szpik:

​

Art. 22. 
1. Dawcy szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek przysługuje tytuł Dawca Przeszczepu.

2. Odznakę i legitymację potwierdzającą posiadanie tytułu Dawca Przeszczepu wydaje podmiot leczniczy, który pobrał szpik lub inne regenerujące się komórki lub tkanki.

3. Dawcy Przeszczepu, który oddał szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki więcej niż raz oraz dawcy narządu, przysługuje tytuł Zasłużony Dawca Przeszczepu.

4. Odznakę i legitymację, potwierdzającą posiadanie tytułu Zasłużonego Dawcy Przeszczepu, wydaje minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

5. Wydatki związane z wydaniem legitymacji i odznak, o których mowa w ust. 2 i 4, są pokrywane z budżetu państwa, z części której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzory legitymacji i odznaki oraz sposób i tryb nadawania odznaki „Dawca Przeszczepu” i „Zasłużony Dawca Przeszczepu” wraz ze sposobem dokumentowania ilości pobrań dla celów nadania tej odznaki, uwzględniając dane gromadzone przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” oraz propagowanie donacji tkanek, komórek i narządów.

 

Art. 23. 

1. Dawcy Przeszczepu i Zasłużonemu Dawcy Przeszczepu przysługują uprawnienia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej.

2. Dawcy szpiku lub komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej oraz dawcy narządu, który w związku z zabiegiem pobrania doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, przysługuje odszkodowanie na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

​

Art. 24. 

Podmioty podejmujące działania w zakresie propagowania donacji komórek, tkanek lub narządów są obowiązane poinformować ministra właściwego do spraw zdrowia o zakresie tych działań.

 

• Możesz korzystać poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w ramach NFZ. Czyli takiej, która nie wymaga leczenia całodobowego np. konsultacja lekarska, wykonanie badań diagnostycznych, rehabilitacja czy drobne zabiegi niewymagające całodobowego przebywania w placówce medycznej.

 

• Świadczenie zdrowotne powinno zostać udzielone w dniu, w którym zgłosiłeś się do placówki medycznej. Nie obowiązuje Cię kolejka czy zapisy. Jeśli zdarzy się, że z jakichś przyczyn w dniu zgłoszenia nie ma możliwości udzielenia świadczenia, wówczas placówka powinna wyznaczyć inny termin w ciągu 7 dni roboczych od zgłoszenia.

 

Te przywileje są formą podziękowania za bezinteresowną pomoc i poświęcenie czasu na ratowanie życia innych osób.

​