KRYTERIA
Dawcą szpiku może zostać każda zdrowa osoba w wieku od 18 do 60 lat. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania, takie jak zakażenie wirusem HIV, obecność antygenu HBs, przeciwciał anty-HCV przy obecności HCV RNA, gruźlica w ciągu ostatnich 2 lat, aktywna astma wymagająca leczenia sterydowego, cukrzyca, choroby serca i inne schorzenia wymagające stałego przyjmowania leków. O każdym schorzeniu lub obawie należy poinformować lekarza podczas rejestracji oraz później podczas kwalifikacji.
Podstawowe kryteria, które mogą dyskwalifikujące dawcę to:
-
zakażenie wirusem HIV (lub przynależność do grupy zwiększonego ryzyka zakażenia tym wirusem)
-
obecność antygenu HBs, przeciwciał anty-HCV przy obecności HCV RNA (obecność przeciwciał HBc oraz przebyte zakażenie wirusem wątroby typu A są akceptowalne)
-
choroby nowotworowe
-
aktywna gruźlica w okresie minionych 5 lat
-
choroby psychiczne
-
zaawansowana cukrzyca
-
aktywna astma wymagająca podawania leków (jeśli kandydat nie miał napadu astmy przez ostatnie 5 lat i nie pobiera leków to może być zakwalifikowany)
-
przebyty zawał serca, zabiegi naczyniowe na sercu (pomostowanie) i inne schorzenia wymagające ciągłego podawania leków (wypadanie płatka zastawki dwudzielnej, zaburzenia rytmu nie wymagające leczenia są akceptowalne)
-
epilepsja (jeżeli pacjent pobiera leki p/padaczkowe i w ciągu minionego roku nie wystąpił więcej niż jeden napad to dawca może być zakwalifikowany)
-
nadciśnienie – jeżeli jest utrzymywane na prawidłowym poziomie przez leki to kandydat może być zaakceptowany)
-
stosowanie niektórych leków hormonalnych ( konsultacja z lekarzem Poradni Przeszczepowej)
-
ciąża – ciąża i laktacja bezwzględnie dyskwalifikuje dawcę (czasowo)
-
łuszczyca
Zawsze należy poinformować lekarza, który Cię rekrutuje o wszystkich chorobach i problemach zdrowotnych o których Wiesz. Często o dyskwalifikacji decyduje ciężkość danej choroby lub czy czas, który upłynął od zaistnienia problemu zdrowotnego.
Przyczyną stałej lub czasowej dyskwalifikacji mogą być także:
-
pobyt w zakładzie karnym
-
tatuaże (jeżeli upłynął co najmniej rok od jego wykonania, tatuaż nie jest przeciwwskazaniem)
-
Zażywanie narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych
Transplantacje szpiku lub komórek macierzystych to metody obarczona dużym ryzykiem powikłań u biorcy (pacjenta), dlatego decyzję o przeszczepieniu u pacjenta podejmuje się tylko wtedy, kiedy oczekiwane korzyści znacznie przewyższają ryzyko i nie ma innych, skuteczniejszych metod leczenia. Podjęcie tej decyzji jest wieloetapowe i opiera się o dane medyczne a także decyzje pacjenta.
Przeszczep szpiku znacząco zwiększa szanse chorych na wygranie z chorobą. Lepsze rokowania mają młodsze osoby, przede wszystkim dzieci. Przeżywalność zależy od rodzaju choroby, stadium jej zaawansowania i tzw. czynników rokowniczych, czyli np. zaburzeń genetycznych, chorób towarzyszących, które występują u Pacjenta.
Szpik kostny można oddać tylko i wyłącznie HONOROWO i bezinteresownie. Dawca i biorca co najmniej przez rok pozostają sobie nieznani. Po tym okresie na życzenie obu stron, może dojść do ujawnienia ich danych a tym samym do spotkania, w obecności rejestrów reprezentujących dawcę i biorcę.
Pamiętaj, że decyzja o zastaniu dawcą szpiku jest ważnym i odpowiedzialnym krokiem, który może uratować czyjeś życie. Dlatego zastanów się dobrze aby twoja decyzja była przemyślana. Wycofanie swojej zgody na etapie kwalifikacji dla konkretnego pacjenta, może pobawić go szansy na wyzdrowienie.
Pobranie szpiku jest bezpieczne ale jak każda procedura medyczna może dawać skutki uboczne:
-
Objawy grypopodobne - takie jak podwyższona temperatura, bóle kości, mięśni, głowy czy uczucie ogólnego rozbicia i zmęczenia. Są one związane z przyjmowaniem czynnika wzrostu G-CSF przed pobraniem komórek macierzystych z krwi obwodowej.
-
Niewielkie i przejściowe niedogodności zdrowotne - takie jak ból w miejscu pobrania, uczucie zmęczenia, a czasami drętwienie lub mrowienie w okolicach ust i palców.
Poważniejsze powikłania występują niezmiernie rzadko, ale obejmują pęknięcie żyły podczas oddawania krwi, powstanie krwiaka, ból gardła i chrypka, nudności, duża senność oraz długotrwały ból biodra po pobraniu szpiku z kości talerza biodrowego. Większość z nich jest skutkiem narkozy.
PAMIĘTAJ!
Wszystkie badania związane z dawstwem szpiku powinny zostać wykonane maksymalnie blisko miejsca Twojego zamieszkania lub pobytu.